Ömürden 6 ay ne çabuk da geçiverdi?

Öncelikle Atatürk'ün şehri Samsun'dan kocaman selamlar, ne talih ki, ben de sivil hayata ilk adımımı 19 Mayıs günü Samsuna çıkarak atıyorum. Kutlu olsun!

Askerlikle ilgili son TecrübEM i de bu vesileyle aktarayım. Son anılardan sonra pek bir değişiklik olmayınca , kalan günler adeta dejavu tarzında geçti. Kalkılacak .kalk , kahvaltı yapılacak , yap , içtimaya çıkılacak çık …. Ve yatılacak yatla biten kocaman ve uzun günler birbirini kovaladı. Bu süre zarfında sürekli kullanılagelen birkaç standart cümleyi bir " asker sözlüğü" hazırlayarak yeni geleceklerle paylaşmak, çoktan bitirmiş olanlara da bir anı niteliğinde hatırlatmak isterim.

Asker Sözlüğü

Emredersiniz : En önemli anahtar kelime. Anahtar kelime diyorum , çünkü her kapıyı açmanın yanında , üzerinize aniden gelen kapıyı da hafif sıyrıklarla atlatma şansını veriyor. Ağzımdan düşürmedim.

Komutanım: Askerler dışında kalan diğer kişilere verilen ad. İsimle hitap etmek yok , herkesin ismi bu. Zaten onlar da kendi aralarında bu şekilde anlaşıyorlar. Yukarda anlatılan "emredersiniz" kelimesiyle yan yana olması en muhtemel kelime. Çokca kullandım , herhalde sayısı milyona ulaşmıştır.

Devrem: Aynı zamanda askere gelen kişilerin birbiri arasında samimiyeti ifade etmesi açısından önemli bir hitap tarzı. Bu lafı duyan karşı tarafa , iş yaptırma bir nebze de olsa hatır açısından etki yaratabiliyorsunuz. Kısa dönemler arasında pek kullanılmadığı için işime çok yaramadı.

Toprağım : Rütbe ne olursa olsun , aynı memleketten gelen askerler arasında samimiyeti gösteren bir hitap tarzı. İş yaptırma konusunda yakın olmak açısından etkili oldu. Samsun ,Giresun ,Tirebolu, Ankara, Bursa ve İstanbulla bağlantısı olan bendeniz için işe bir hayli yaradı. Bu arada "toprağım " yerine şive açısından " toprrağam" demek daha bir samimiyet ifadesi.

Şafak : Çıkış tarihini belirten tanımlama. Genellikle yanında kalan gün sayısını gösteren bir sayı , ve eğer 82 nin altına düşülmüşse , o sayıya uyan plaka numarasını gösteren bir şehir adı anılır. Örn. Şafak 123 veya Şafak 55 (Samsun ). Plakalara inildiğinde ki buna "Plakaya Düşmek" denir, şehirleri gösteren bir harita boyanır ve o şehirden gelen askerden bir şeyler ısmarlaması beklenir. İşte yukarda toprağım dedim şehirlerin fazla olması ısmalarlamalar açısından bana birazcık da olsun sıkıntı yaratmadı değil J

Şafak doğan güneş : Son çıkış gününden bir önceki gece söylenen , keyif verici bir sözdür. Sabahleyin askerliğin biteceğinin ifadesidir. Söylendikten sonra , şafağı çok olanlar için de " zorunuza gitmesin " diyerekten gıcıklık yapılır.

Mehtap : Şafak bitiş tarihini gösterirken bu izine gidilecek tarihi saymak adına kullanılır. Mehtap 23 demekle izin tarihine 23 gün kaldığı belirtilir. Bu da diğerlerinin zoruna gidebilecek bir ifadedir. Bir de serap vardır , bu da acemilikten sonraki ilk dağıtım iznine gidilecek günü saymak adına belirtilir.

Zoruna gitmek : Bu kelimeyi askerde çokca kullandım nedense. Diğer insanlara gıcıklık yapmak keyfinden midir nedir , menfaatine bir durum olan kişi diğerine bu sözü söyleyerek rahatlar. Karşı tarafın alınmayacağını düşünmek önemlidir, alınması durumunda kavgaya sebebiyet verilir. Dikkatli olunması tavsiye edilir.

Bana saygın yoksa şafağıma saygın olsun : Şafağı az olan biri bir iş yapmak veya yaptırmak durumunda kaldığı anda , karşı tarafa yaptıramassa, bu söze başvurur. Karşı taraf kişilik olarak bu kişiyi sevmese de kendi de aynı duruma düşeceği için kısmen de olsa yardım etmeye , iyi davranmaya çalışır. Etkilidir.

Şafağım mı kalmış : Şafağı az olan adamın işten kaçma sözüdür. Artık görevlerden düşmüştür. Şans eseri görülür ve de iş verilirse ,bu sözü söyleyip inceden arazi oluverir. İşe yarayan bir sözdür. Bu kişi "şafak demiş cart curt" diyerek de yanıt verebilir. Bu da az kalınan şafağı gösteren bir terimdir.

Şafağım karanlık : Yeni katılan veya çıkmasına çok gün olan askerin feryadıdır. Bu asker genelde mehtap konusunda sayma yapar , şafağı hesaplamaz.

Şafağı yetmemek : Şafağı karanlık , yani yeni gelen birinin yapılması zor görev veya bir görevi yapmaması isteğine karşılık verilen yanıttır. Bu sözü duyan asker görevine döner , zoruna da çok gider.

Komutan seni çağırıyor: Şans eseri bir komutana yakalanıp, başka birini çağırmak durumunda olan kişinin , çağrılan kişiye ilk sözüdür. Çokca kullanılır, karşı taraf , gereksiz de olsa " hangi komutan" karşılığını verir. Sonuçta hangisi olursa olsun kaçma lüksü yoktur. Sallamaması durumunda , söz vurgulanarak tekrarlanır.

Kocan seni çağırıyor : Özelikle bir komutanın yanında özel görevi olanları çağırmak için söylenir ki bu kişi çoğu kez aynı komutan tarafından çağrıldığı için ilişkisi fazlaca ilerlemiştir. Mühendis olanları yazıcı olma şansı çok yüksek ve de bir komutanla sürekli çalışacağı için muhakkak böyle bir çağrılmayla karşılaşma şansı vardır. Ben sadece bana denildiğini zannetmiştim ama bizim ODTÜ'den askere gelenlerle konuştuğumda başka versiyonlarının bile olduğunu öğrendim.

Çarşı : Hafta boyunca kulislerde tartışılan ve Cuma günü tartışma noktasına bile getiren askerin en önemli dışarı çıkma hakkıdır. Ben çok çektim. Bu olayın kilitlenmesi çok ama çok muhtemeldir, başta dediğim anahtar kelime ile bile bu kilidi açamassınız.

Komutan geliyor :Sıkça söylenen , askerin toparlanmasına , düzene girmesine yardımcı uyarı sözüdür. Gelen komutanın rütbesine göre bazen günler öncesinden bazen de saniyeler öncesinden asker gereken tedbiri alır. Bizim " general iki hafta sonra geliyor" denmesi nasıl bir düzene girdiğimizi siz tahmin edin.

Düzeltiyorum: Bu yapılan yanlış açıklamayı , doğrusunu söyleyerek değiştirme durumunda kalındığında kullanılır. Sivil hayattaki , " özür dilerim" veya "pardon" gibi bir şeydir.

Poşet : Kısa dönem olarak askerliğini yapmakta olan kişilere takılan isimdir. Uzun dönem olarak askerlik yapmakta olan kişiler bu şekilde hitap ederek rahatlarlar. Bu ismin verilmesinde iki rivayet vardır; Birincisi kısa dönemlerden birinin botu çamur olmasın diye galoş kullanması , ikincisi kısa dönem gelen birinin koca bavullar yerine küçük bir poşetle askere gelmesi ve bu kadarcık eşyanın ona yetmesidir. İkincisi daha mantıklı sanki…

Torun : Alt devreye verilen isimdir. Askere yeni gelen kişiler orda bulunanların torunu , mevcut ordakiler de yeni gelenlerin dedesi sayılır. Karşılıklı saygıyı gösteren bir tanımlamadır. Genelde dede olan kişi " torun , geceler uzun" veya " torun , ötmez borun" diyerek yeni gelen kişiye psikolojik baskı yapar. Torunun bu çok ama çok zoruna gider. Arada " şafağını bil de konuş torun denilerek" baskı sürekli hale getirilir , hiç de hoşa giden bir durum değildir zira.

Mıntıka: Yer belirten bir tanımlamadır. Askerlik sırasında çok duyulacak , özellikle sabahları sürekli kafaya dert olarak girecek bir temizlik eylemini ifade eder. Dede olan kişi , sorumlu olduğu mıntıkayı torununa seve seve devreder.

Arazi olmak: spor, eğitim, atış talimi, mıntıka temizliği gibi faaliyetlerin hemen öncesinde ortadan kaybolmak.

Spor Yapamaz Raporu : Benim "spor yapamazım" var diyerek spordan sıyrılma adına gerekli belgedir. Sürünme ve çökme sırasında da ayakta kalarak , bu işten de yırtmayı sağlar. Süre içinde birkaç kez başvuru hakkı vardır, alınamasa kişi severek spora çıkmak zorundadır.

Şafak sıkıştırması : Son günleri yaklaşan askerin psikolojik olarak rahatsız gözükmesi veya sessiz durması durumunda söylenir. Genelde doğru tanımlanan bir bunalımı ifade eder. Kişisel olarak yaşadığım hastalıklardan biridir. Herkes de olunca teselli edici bir sözdür.

Şafak atması : Kişi yatarken " X kişi yatar şafak atar" diyerek yatağına geçer. Onun için şafaktan bir gün daha gitmiştir, rahat ve huzurludur , bunu arkadaşlarıyla da paylaşmak ister. Gece 12 'den sonraki kalan şafağını da bağırarak söyler ve uykuya geçer.

Hürgeneral : Askerliği biten kişinin ulaştığı rütbedir. Forsu çoktur , artık askerlik konusunda her şeyi bilir , gitmeyenlere " sen daha askerliğini yapmamıssın , bir git anlarsın" havasını atabilecek seviyeye ulaşmış er kişidir. Selam vermez, hazırola geçmez.


Kısaca 25 madde de aklımda terbiyemin müsaade ettiklerini aktarmaya çalıştım. Etmeyenleri eklemeye benim bile şu an şafağım yetmiyorJ

Genel olarak öğrendiklerimi, öğrenilenleri anlatmak gerekirse, bir kişinin kadın veya erkek olsun hayatın nimetlerini daha iyi anlayabildiği bir süreç oluyor askerlik. Kadınların bu fırsatı kaçırması ne acı JBir bakıma 6 ay tutulan bir oruç gibi diyebiliriz. Bana kattığı en önemli iki şey "özgürlüğün değeri" ve "sabır" oldu. Birçok farklı yöre , karakter ve eğitim seviyesinden gelen bir ülke tablosunu en iyi şekilde sindirmek , unutulmayacak anılar elde etmek ve baki kalacak dostlar kazanmak açısından da iyi bir fırsattı askerlik süreci.

Bunun yanında sağlık ve disiplin içinde geçirdiğim dönemi saymıyorum bile. Tam tamına 12 kilo vermişim bu dönemde. Yukarda bahsettiğim 25 madde dışındaki sözlere emredersiniz diyerekten de kişilik olarak da zayıflama söz konusuJ ama değerini ölçme konusunda bir çalışmam olmadı, hızla yükseliyor. Artık toparlanmak biraz zaman alacak. Kendime uygun bir iş ve düzenli hayat arayışına başladığım bu süreç umarım uzun sürmez.

Bu arada ayın 20 si olmuş, Ömürden yatmadan şafak atmış bile.

Samsundan herkese çok çok asker selamları…

Ömürden M. SEZGİN
Hürgeneral
http://omurdens.blogspot.com


Not:
Ekte şafağın doğan güneş olmasına doğru havalara uçan poşetlerin resmini yolluyorum. Keyifle bakmanız dileğiyle.